CO₂-beprijzing cruciaal voor duurzame toekomst eilandeconomieën

Een nieuw rapport van de Verenigde Naties benadrukt CO₂-beprijzing als een veelbelovend instrument om zowel economische veerkracht als koolstofarme groei te stimuleren in kleine eilandstaten in ontwikkeling (SIDS). Wanneer dit beleid wordt aangepast aan hun specifieke economische omstandigheden en geïntegreerd in bredere milieustrategieën, kan het uitgroeien tot een hoeksteen van duurzame ontwikkeling.

Luchtfoto in hoge resolutie van kleine eilandstaten in het Caribisch gebied. AI-gegenereerde afbeelding.

Het rapport onderstreept dat CO₂-beprijzing niet als een doel op zich moet worden gezien, maar als onderdeel van een breder beleidskader dat ‘weerbaarheid ondersteunt, koolstofarme ontwikkeling bevordert en de klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen van SIDS versterkt’.

De bevindingen komen voort uit de Regional Dialogue on Carbon Pricing (REDiCAP) voor SIDS – een initiatief binnen het programma Collaborative Instruments for Ambitious Climate Action, dat in 2016 tijdens COP22 werd gelanceerd. Dit programma helpt landen om CO₂-beprijzingsmechanismen te integreren in hun klimaatdoelstellingen onder het Akkoord van Parijs, in lijn met hun nationaal vastgestelde bijdragen (Nationally Determined Contributions).

Volgens het rapport hangt succes af van internationale steun, technische capaciteit en sterke institutionele structuren. Capaciteitsopbouw wordt beschreven als zowel ‘een vereiste als een nevenvoordeel van deelname aan CO₂-beprijzing’. Veel eilandstaten beschikken echter nog niet over de nodige infrastructuur voor monitoring, rapportage en verificatie om deze systemen effectief te beheren.

‘Het dichten van deze lacunes vereist langdurige en praktische vormen van capaciteitsopbouw, in plaats van kortdurende interventies, met een sterke nadruk op nationaal eigenaarschap en continuïteit’, aldus het rapport.

De studie wijst ook op de kansen die artikel 6 van het Akkoord van Parijs biedt, waarmee landen emissiereducties kunnen verhandelen via internationale CO₂-markten. Voor SIDS kan dit mechanisme fungeren als ‘een katalysator voor versterking van de binnenlandse capaciteit’ en tegelijkertijd nieuwe inkomstenstromen genereren. Wel waarschuwt het rapport dat samenwerking onder artikel 6 moet zorgen voor ‘milieu-integriteit, eerlijke batenverdeling en afstemming met nationale klimaat- en ontwikkelingsprioriteiten’.

Tot slot roept de VN SIDS op om hun samenwerking via regionale netwerken te versterken – door kennis te delen, middelen te bundelen en hun gezamenlijke invloed in internationale milieubesprekingen te vergroten.